థర్టీ మీటర్ టెలిస్కోప్ అంటే ఏమిటి మరియు ఇది భారతదేశానికి ఎందుకు ముఖ్యమైనది?

థర్టీ మీటర్ టెలిస్కోప్ (TMT) అనేది చాలా పెద్ద టెలిస్కోప్‌ల యొక్క విప్లవాత్మక తరగతి, ఇది అంతరిక్షంలోకి లోతుగా అన్వేషించడానికి మరియు అసమానమైన సున్నితత్వంతో విశ్వ వస్తువులను పరిశీలించడానికి వీలు కల్పిస్తుంది.

TMT యొక్క అడాప్టివ్ ఆప్టిక్స్ సిస్టమ్ (AOS) కోసం ఇన్‌ఫ్రారెడ్ స్టార్ కేటలాగ్‌ను రూపొందించడానికి భారతీయ శాస్త్రవేత్తలు ఓపెన్ సోర్స్ సాధనాన్ని అభివృద్ధి చేశారు. పదునైన ఖగోళ చిత్రాలను రూపొందించే టెలిస్కోప్ సామర్థ్యానికి ఈ పురోగతి చాలా కీలకం.

థర్టీ మీటర్ టెలిస్కోప్ ప్రాజెక్ట్ అంటే ఏమిటి?
ఇది భారతదేశం, యునైటెడ్ స్టేట్స్, కెనడా, చైనా మరియు జపాన్‌లతో కూడిన ప్రతిష్టాత్మక అంతర్జాతీయ ప్రాజెక్ట్, ఇది విశ్వంపై మన అవగాహనను గణనీయంగా అభివృద్ధి చేయడానికి లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. TMT అనేది దాని భారీ 30-మీటర్ల ప్రైమరీ మిర్రర్, అడ్వాన్స్‌డ్ అడాప్టివ్ ఆప్టిక్స్ సిస్టమ్ మరియు స్టేట్ ఆఫ్ ది ఆర్ట్ ఇన్‌స్ట్రుమెంట్‌లతో అపూర్వమైన రిజల్యూషన్ మరియు సెన్సిటివిటీని అందించడానికి రూపొందించబడిన తర్వాతి తరం ఖగోళ అబ్జర్వేటరీ.

TMT యొక్క ప్రాథమిక లక్ష్యాలు:
ప్రారంభ విశ్వం మరియు బిగ్ బ్యాంగ్ తర్వాత మొదటి గెలాక్సీలు మరియు నక్షత్రాల నిర్మాణం మరియు పరిణామాన్ని అధ్యయనం చేయండి.
విశ్వ సమయంలో గెలాక్సీల నిర్మాణం, నిర్మాణం మరియు పరిణామాన్ని పరిశోధించండి.
సూపర్ మాసివ్ బ్లాక్ హోల్స్ మరియు వాటి హోస్ట్ గెలాక్సీల మధ్య సంబంధాన్ని అధ్యయనం చేయండి.
నక్షత్రాలు మరియు గ్రహ వ్యవస్థల ఏర్పాటును పరిశోధించండి.
ఎక్సోప్లానెట్‌లను వర్గీకరించండి మరియు వాటి వాతావరణాన్ని అధ్యయనం చేయండి.
TMT కోసం ఇష్టపడే సైట్ మౌనా కీ, హవాయి, ఇది ప్రపంచంలోని ప్రధాన ఖగోళ ప్రదేశాలలో ఒకటి. అయినప్పటికీ, ఈ ప్రదేశాన్ని పవిత్రంగా భావించే స్వదేశీ హవాయియన్‌లతో విభేదాల కారణంగా, స్పెయిన్‌లోని కానరీ దీవులలోని లా పాల్మాలోని అబ్జర్వేటోరియో డెల్ రోక్ డి లాస్ ముచాచోస్ (ORM) వంటి ప్రత్యామ్నాయ ప్రదేశాలు అన్వేషించబడుతున్నాయి.

TMT యొక్క ముఖ్య లక్షణాలు
మిర్రర్ సిస్టమ్

ప్రైమరీ మిర్రర్: 30 మీటర్ల వ్యాసం, 492 షట్కోణ విభాగాలతో కూడి ఉంటుంది.

సెకండరీ మిర్రర్: 118 చిన్న షట్కోణ విభాగాలతో రూపొందించబడింది.

తృతీయ దర్పణం: 3.5 మీటర్లు 2.5 మీటర్లు, ప్రాథమిక అద్దం లోపల మధ్యలో ఉంచబడింది.

అడాప్టివ్ ఆప్టిక్స్ సిస్టమ్

TMT యొక్క AOS, నారో ఫీల్డ్ ఇన్‌ఫ్రారెడ్ అడాప్టివ్ ఆప్టిక్స్ సిస్టమ్ (NFIRAOS) అని పిలుస్తారు, వాతావరణ అల్లకల్లోలాన్ని సరిచేయడానికి, ఇమేజ్ రిజల్యూషన్‌ను మెరుగుపరిచేందుకు వికృతమైన అద్దాలు మరియు లేజర్ గైడ్ స్టార్‌లను ఉపయోగిస్తుంది. ఈ వ్యవస్థ కోసం NIR నక్షత్రాల యొక్క సమగ్ర ఆల్-స్కై కేటలాగ్‌ను రూపొందించడానికి భారతీయ శాస్త్రవేత్తలు ఒక సాధనాన్ని అభివృద్ధి చేశారు.

శాస్త్రీయ పరికరాలు

TMT వివిధ పరిశీలనల కోసం ఇన్‌ఫ్రారెడ్ ఇమేజింగ్ స్పెక్ట్రోమీటర్ (IRIS) మరియు వైడ్-ఫీల్డ్ ఆప్టికల్ స్పెక్ట్రోగ్రాఫ్ (WFOS) వంటి పరికరాలను కలిగి ఉంటుంది.

భారతదేశానికి ఇది ఎందుకు ముఖ్యమైనది?
బెంగళూరులోని ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఆస్ట్రోఫిజిక్స్ (IIA), పూణేలోని ఇంటర్-యూనివర్శిటీ సెంటర్ ఫర్ ఆస్ట్రానమీ అండ్ ఆస్ట్రోఫిజిక్స్ (IUCAA) మరియు నైనిటాల్‌లోని ఆర్యభట్ట రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఫర్ అబ్జర్వేషనల్ సైన్సెస్ (ARIES) సహకారంతో భారతదేశం ఒక ప్రధాన సహకారిగా కనిపిస్తుంది. TMT ప్రాజెక్ట్‌కి, హార్డ్‌వేర్, ఇన్‌స్ట్రుమెంటేషన్, సాఫ్ట్‌వేర్ మరియు $200 మిలియన్ల విలువైన నిధులను అందిస్తుంది.

భారతీయ పరిశోధకులు అభివృద్ధి చేసిన కొత్త సాధనం, TMT నుండి అధిక-నాణ్యత చిత్రాలను నిర్ధారించడం ద్వారా ఆల్-స్కై NIR స్టార్ కేటలాగ్‌ను సృష్టించడం ద్వారా వాతావరణ వక్రీకరణలను తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది.

డాక్టర్ సారంగ్ షా నేతృత్వంలోని బెంగళూరులోని IIA పరిశోధకులు ఈ కేటలాగ్‌ను రూపొందించడానికి స్వయంచాలక కోడ్‌ను అభివృద్ధి చేశారు, NFIRAOS ఉత్తమంగా పనిచేయడానికి ఇది అవసరం. ఈ సాధనం TMT తన విజయవంతమైన ఆపరేషన్‌కు కీలకమైన వాతావరణ ప్రభావాలను సరిచేయడానికి నేచురల్ గైడ్ స్టార్స్ (NGS)ని ఉపయోగించడానికి అనుమతిస్తుంది.